Spis treści
Żółtaczka u noworodka to zażółcenie skóry i oczu dziecka. Jest ona bardzo powszechna i może wystąpić, gdy niemowlęta mają wysoki poziom bilirubiny, żółtego barwnika wytwarzanego podczas rozpadu czerwonych krwinek.
U ludzi wątroba przetwarza bilirubinę, która jest usuwana przez przewód pokarmowy. Jednak wciąż rozwijająca się wątroba noworodka może nie być wystarczająco dojrzała, aby ją usunąć.
Dobrą wiadomością jest taka, że w większości przypadków żółtaczka u noworodka ustępuje samoistnie, gdy rozwija się wątroba u dziecka i gdy dziecko zaczniemy karmić, co pomaga bilirubinie przejść przez organizm.
W większości przypadków żółtaczka ustąpi w ciągu 2-3 tygodni. Jednak, gdy utrzymuje się dłużej niż 3 tygodnie, może być objawem innej choroby.
Niestety, gdy poziom bilirubiny jest wysoki, to może narazić dziecko na głuchotę, porażenie mózgowe lub inne rodzaje uszkodzenia mózgu.
Jakie ma przyczyny żółtaczka u noworodka?
Niemowlęta o najwyższym ryzyku rozwoju żółtaczki to:
- wcześniaki (dzieci urodzone przed 37 tygodniem ciąży)
- dzieci, które nie otrzymują wystarczającej ilości mleka matki lub mleka modyfikowanego, ponieważ mają trudności z karmieniem lub mleko matki nie jest jeszcze dostępne
- dzieci, których grupa krwi nie jest zgodna z grupą krwi ich matki, co może doprowadzić do nagromadzenia przeciwciał, które mogą zniszczyć czerwone krwinki i spowodować nagły wzrost poziomu bilirubiny.
Inne przyczyny żółtaczki noworodków to:
- siniaki przy urodzeniu lub inne krwawienia wewnętrzne
- problemy z wątrobą
- infekcja
- niedobór enzymu
- nieprawidłowość w czerwonych krwinkach dziecka
Jakie ma objawy żółtaczka u noworodka?
Żółtaczkę można rozpoznać, gdy pojawią się zażółcenia skóry i oczu dziecka. Najczęściej w ciągu 2- 4 dni po urodzeniu. Zwykle pojawia się na twarzy, a następnie rozprzestrzenia na całe ciało.
Poziomy bilirubiny zwykle osiągają szczyt między 3 a 7 dniem po urodzeniu.
Jeśli lekko przyciśniemy palec do skóry dziecka i pojawi się żółknięcie, prawdopodobnie jest to oznaka żółtaczki.
Żółtaczka u noworodka a wizyta u lekarza
Większość przypadków żółtaczki jest normalna, ale czasami żółtaczka u noworodka może wskazywać na inną chorobę. Przy ciężkiej żółtaczce powstaje ryzyko przedostania się bilirubiny do mózgu, co może spowodować jego trwałe uszkodzenie.
Skontaktuj się z lekarzem, jeśli zauważysz, że:
- Żółtaczka rozprzestrzenia się lub staje się bardziej intensywna.
- Dziecko ma gorączkę powyżej 38°C.
- Żółte zabarwienie pogłębia się.
- Dziecko źle się odżywia, jest apatyczne lub ospałe i ciągle płacze.
Jak diagnozowana jest żółtaczka u noworodka?
Szpital wypisuje większość matek po porodzie w ciągu 72 godzin. Bardzo ważne, aby rodzice przyprowadzali swoje dzieci na kontrolę kilka dni po porodzie, ponieważ poziom bilirubiny osiąga szczyt pomiędzy 3 a 7 dniem po porodzie.
Żółte zabarwienie potwierdza, że dziecko ma żółtaczkę, ale mogą być potrzebne dodatkowe badania w celu określenia jej zaawansowania.
Niemowlęta, u których w ciągu pierwszych 24 godzin życia rozwinie się żółtaczka, należy natychmiast zmierzyć poziom bilirubiny za pomocą testu skórnego lub badania krwi.
Mogą być potrzebne dodatkowe testy, aby sprawdzić, czy żółtaczka jest spowodowana inną chorobą. Dlatego wykonuje się pełną morfologie krwi, grupy krwi i niezgodności czynnika Rh.
Dodatkowo można wykonać test Coombsa w celu sprawdzenia zwiększonego rozpadu czerwonych krwinek.
Jak leczona jest żółtaczka u noworodka?
U starszych dzieci i dorosłych wątroba przetwarza bilirubinę, a następnie jest ona usuwana przez układ pokarmowy. Jednak wciąż rozwijająca się wątroba u noworodka może nie być wystarczająco dojrzała, aby usunąć bilirubinę.
Łagodna żółtaczka zwykle ustępuje samoistnie, gdy wątroba dziecka zaczyna dojrzewać. Częste karmienia (8 do 12 razy dziennie) pomaga dziecku w rozprowadzaniu bilirubiny w organizmie. Cięższa żółtaczka może wymagać innego leczenia.
Fototerapia jest powszechnym i bardzo skutecznym zabiegiem, który wykorzystuje światło do rozkładu bilirubiny w organizmie dziecka. Przy fototerapii dziecko umieszczane jest w specjalnym łóżeczku o niebieskim spektrum, mając na sobie jedynie pieluchę i specjalne okulary.
W bardzo ciężkich przypadkach może być konieczna transfuzja, w której pobiera się niewielką ilość krwi od dawcy lub z banku krwi. Zastępuje to uszkodzoną krew dziecka zdrowymi czerwonymi krwinkami. Zwiększa również liczbę czerwonych krwinek u dzieci i obniża poziom bilirubiny.
Czy można zapobiec żółtaczce u noworodków?
Nie ma sposobu, aby zapobiec żółtaczce noworodków. Ale w czasie ciąży możesz wykonać badanie swojej grupy krwi.
Po urodzeniu grupa krwi dziecka zostanie zbadana, jeśli to konieczne, aby wykluczyć możliwość niezgodności grupy krwi, która może prowadzić do żółtaczki noworodka. Jeśli Twoje dziecko ma żółtaczkę, istnieją sposoby, aby zapobiec jej pogorszeniu:
- Upewnij się, że dziecko otrzymuje wystarczającą ilość pokarmu. Karmienie dziecka od 8 do 12 razy dziennie przez pierwsze kilka dni ogranicza odwodnione, co przyspiesza przepływ bilirubiny przez organizm.
- Jeśli nie karmisz piersią, podawaj dziecku od 30 do 60 cm3 mleka modyfikowanego co 2 do 3 godzin przez pierwszy tydzień. Wcześniaki lub mniejsze dzieci mogą przyjmować mniejsze ilości mleka modyfikowanego, podobnie jak dzieci, które są również karmione mlekiem matki. Porozmawiaj z lekarzem, jeśli obawiasz się, że dziecko przyjmuje za mało lub za dużo mleka modyfikowanego lub jeśli nie obudzi się na karmienie co najmniej 8 razy w ciągu 24 godzin.
Uważnie obserwuj dziecko przez pierwsze 5 dni życia pod kątem żółtaczki, jak zażółcenie skóry i oczu. Jeśli zauważysz, że Twoje dziecko ma objawy żółtaczki, natychmiast skontaktuj się z lekarzem.
Źródła:
- www.healthline.com/health/newborn-jaundice
- www.kidshealth.org/en/parents/jaundice.html
- www.mayoclinic.org/diseases-conditions/infant-jaundice/symptoms-causes/syc-20373865
- www.healthychildren.org/English/ages-stages/baby/Pages/Jaundice.aspx